Baserriko lanengatik ezin doktrinara joan

Transkripzioa

- Ibarrolan e... baserriko bizimodue eingo zenun...
- Bai, dudaik ez dao. Ardiyek, behiyek... txiki-txikitetik... hantxe... lanin. Senide gaztiouek eta... Nere anai zarra’re pixkat atzeatue zan. Txikiten pasau zun zerbait, meningitis eo... ta geldiu zitzekon... sekuelak geldiu zitzaizkon. Ta zarrena bezela ni nitzen. Hure han zeo, baiño... ni nitzen. Ta...
- Hayek zaindu ber...
- Bai. Ta geo esaizu nei geo eskolan... Ni eskola juten nitzen gariyek eiti bukatzen zanien nobienbrien e... ordun juten nitzen, hasten nitzen eskola eta ordun'e jun ber izeten nun lelengo ardiyek atea txabolatik eta mendire bialdu o larrea bialdu. Eta orduen ta... nere aitte basun ibiltzen zan asko iriyekin eurre kargatzen, ta hure nun zabilen hari bazkaye ematea hamabiyetan erten eskolatik eta juten nitzen txiki-txiki-txikiye... juten nitzen. Eta gauze horreatiken apaizek errita ein zien behin.
- Zeatik?
- A, komuniyu iteko dotriña han juten, eguardiyen ematen zun harek dotriñie. Eske... arratsaldetik eskolia goizetik bakarrik eoten zan. Goizeko beatziyetatiken ordu bata arte o hola... juten zan... auzoko neska soltera bat zan eskolie ematen zuna. Eta... ordu batien eskolatik ateatzen zienien umiek, apaize eoten zan zai, bea bazkaldute ordurako... elizen umiei dotriñie emateko. Ta, klaro, ni hamabiyetan ertenda juten nitzen aittei bazkaye ematea ta ni ez nitzen juten dotriñea! Eta egun baten aittei bazkaye eman ber ez niyonien, jun nitzen eta... beti neregatik galdetzen emen zuen “nun da? Ta nun da” ta “eske jun eitea, jun eitea”... Umiek ez zekiyeben, beste umiek, ni noa juten nitzen. Maixtriek bazekiyen, baiño maixtriei ez ziyon galdeu. Eta egun baten jun nitzen, dotriñea jun nitzen... eta aber zeatiken ez nitzen dotriñea juten ta... hasi zitzaten erritan, ez zien hola goxo-goxo galdeu... Ta ni, klao, ni bildurtu ein nitzen ni... ezta ezerre ixil-ixilik. Jo ez nindunien, baiñe “todo lo demas”. Ta ehundoko erritie ein zien, bea jungo zala nere amai esatea ez nitzela juten zeara... dotriñea eta ehundoko erritie ein zien. Ta ni ya etxea jun nitzenien... apaize... nik kulpi baneuken bezela... apaize jungo zala gure etxea amai esatea eta ein nuen ogiye eta intxaurrek hartu ta ardiyek zaitzea jun... apaize’re juten zanien ez eoteatik. Eta baite jun’e apaize.
- Etxea jun zan?
- Etxea jun. Ta nere amai... “ze, ze pasatzea?” “hola ta hola ta hola ta hola... eta ez zat etortzen dotriñea ta”. “Aaaa, ez al du hitz ein beorrek do... zeakin maixtrikin? Ba ez da bere, haren kulpie e! Hure juten da hola ta hola aitte bazkaye...” “Zeatik ez dit, ba, esan?” Esan emen zion. Oin esan niyon, baiño ordun ezin esan! Ta kito, horreatik...
- Zu nexka koxkorra, ta gaiñea, errita jaso ber...
- Bai, ta hurrengun esan zien... bai... zeatik ez niyon esan... ta... barkatzeko ta ez dakit zer... Ta ehundoko zea ein zien gero... Nere artien... nik pasau nun bildurre orduen... Bueno, ez jan ta ez lo!
- Honbre, gaiñea, ordun apaizan errita ez zan izango...
- Bua, apaize ordun zan apaize eta “todo lo demas... nada”. Zan apaize, alkatie ta obispue ta kristo danak Atzerrekan (Aratz Errekan)! Osea... harei kiku ein ezkeo... Ta gaiñea, gurasuk'e halaxe; “apaize ze esan... ta apaize...” ta... Apaize! Gertu-gertun bizi gendun. Holaxe...

Egilea(k): Ainitze Oruesagasti (Badihardugu Euskara Elkartea)