Baserrian lana ugari; ikatza nola egiten zen

Hizlaria(k): Pagaldai Iñurrategi, Jose

Deskarga:

Bideo hau erabili nahi baduzu, jarri gurekin harremanetan eta kalitate onean bidaliko dizugu. Ez ahaztu mezuan ESK-028-005 kodeko bideoa nahi duzula aipatzea: ahotsak@ahotsak.eus

Txertatu audioa:

Baserrian ez zen inoiz lanik falta; urte guztian zegoen, sasoian-sasoiko, zerbait egiteko: abuztuan hasi eta iraila bukaera arte ikatza egin, gero ira (garoa) batu, ondoren garia erein, neguan artoak garandu (aletu)... Pasarte honetan batez ere ikatza egiteko prozesua azaltzen da. Telefono gabeko garaian, baserrietako familiek lanerako laguntza behar zutenean izara zuri bat jartzen zuten seinale gisa.

« Aurrekoa Hurrengoa »

Proiektua: Eskoriatzako argazki fondoen dokumentazioa
Elkarrizketatzailea(k): Leire Parra
Data: 2005(e)ko urtarrilaren 01a
Iraupena: 0:03:14
Erref: ESK-028/005
Kodifikatzailea: Larraitz Trojaola
Gaia(k): Baserria » Baserriko lanak » Mendiaren aprobetxamendua , Lanbideak » Antzinako lanbideak » Ikazkinak eta txondorrak , Familia eta harremanak » Herriko giroa » Auzokoen arteko harremana , Baserria » Baserriko lanak » Artoa , Familia eta harremanak » Lagunartea eta familia » Etxeko zereginak

Transkripzioa

-Ikatza eitten zan, txondorretan? Kontau hori. Zelan zan txondorrana?
-Txondorra izeten zan, egurra lelengo [...] zan eta kuadruan uekue ataraten jakon eta egurrak lelengo senduek barruan ipintten zien eta gero mehiakin, eta gero zohixekin edo orbelaz tapetan zan eta gero lurrekin. Eta gero goittik behera sartzen jakon brasia. Egun baten edo han brasan [laguntzen?] jakon eta gero punteraiño hori kuadruoi bete eitten zan. Eta gero esaten zan "puntie hartu jok txondorrak". Eta txondorra hasten zan lanien, goittik behera hasten zan. Eta txondorrak egurrek senduek eta euki ezkero ba uekuoi gehixao eitten auen, eta orduen ba betegarrixa emon bihar izeten jakon; apur bat zabaldu, egur barriek txikiñek sartu, atzera tapau eta [...] beheraka-beheraka, eta txondorrak lana gehixao eitten auen freskurakin. Gabetan lanak, udaan eta deskidau ezkero [erretan?] zittuen gehixao Eta euri-zaparrara bat eittenn euenien be lana hobeto eitten euen txondorrak, bero lar haundixakin barik.
-Eta han norbait egon bihar zan beti zaintzen?
-Bai. Txabola bat eitten zan, eta txapakin edo. Askotan guri pasetan jakune, bueno, gaur denpora ona jak eta txabolia ondo bukatu barik igual, eta gero deskuidau ezkero hanketara edo burura tantakia. Eta hamen bihar izeten zan ba segun, txondor batzuk biha izeten zittuen hogei egun edo martxan igual, hogei egun, batzuk gehixao be bai, edo gutxiao, segun egurre sendue edo zela zan. Txabolan be bai. Eta gabien be begire fan bihar izeten zan. Hiru txondor edo lau bazaukotzun be, ba zu batzuetan fan bihar izeten zauen senda batzutik eta bueno.
-Hori eitten zan san Migeletan? Ala negu partian?
-Hori lelengo hasten zan, sasoe honetarako egurre botata egoten zan eta preparauaz faten zan, etxeko lanak eiñaz eta hola; preparauaz, preparauaz faten zan, eta agostuen atzenetan, setienbrien lelengotan hasi txondorrak eitten eta hortxe hillabeten barruen hortxe eitten zan. Baiña etxeko lanak amak edo etxian azen emakumak eiñaz, eta gizona-eta basuen hori eiñaz. Gero handik, hori bukatukuan izeten zan, idie esate-utsau guk, hor behaldien ba garue; harek erretirau eta ein bihar izeten zien. Eta gero handik etorten zan ba gari-ereittiek eta haren ostien.
-Urte osuan lana zaukatzuen zuek.
-Gero neguen artuek karandu eta...
-Artuek (k)arantzen egon zare zu? Gero artuak batu eitten zan eta eitten zan arto-jorran...
-Eta aparte eitten zan, lehenau telefonoik eta mobillik eta holakoik ez auen, Bolibartik, gure etxetik, Pagaldaittik Agiña eta Tailluena eta beste batzuk ikusten zien, eta zien terrenue, lurre gertatekue, gu enteretan giñen izera zuriren bat han ipintzen zana: "Atailluenien ipiñi daue izeria", edo Agiñan edo Altzarten, eta faten giñen laguntzen. Eta guk be gertatzen gauenien iguala eitten gauen. Zeozer seiñala bat ifiñi.

Egilea(k): Juan Martin Elexpuru (Badihardugu Euskara Elkartea)