Ebakuatzeko beharra

Transkripzioa

- Mari Tere: Harek emon eben ba hamen holako zantarra, andra guztiari eitten eutsela bularrak ebagi, ta hori ta bestia, ta jentia ba ebakuaziñoia daola ta nahi dabenak juan ta sartun. Ondarrun euazan, Ondarrun euazan. Donostittik etorritta, ta harek nazionalak zirin ezta? Nazionalak.
- Semea: Bai Asterrikan euan frentia.
- Mari Tere: Bai ba, ta hona sartun eingo dirazela ta jentia ba billurra eukalez, harek ekarri eben horrekin handidxa, ba egin zirin asko ba ebakua hamendik sartun ein bir ebela Ondarrutik berton-ta. Ta baporak bapor zahartxuak zirian ta idxa hondora juteko modura, geu be, San Roke edo zein zan guria ordun eukauna?.
- Juan: San Roke.
- Mari Tere: San Roke eukaun. Ta neu be aitxitxa, gure aitxitxa be hainbeste urteaz jun zan, aitxen aitxa, ta etorri giñinian, hamen, kueban eoten giñin ezkutata, honek Kalbaridxoko kueban ta haraxen etorri zan gixon bat esaten, ebakuaziñoia daola, ze reketik sartun ein bir dabela ta nahi dabenak, badakixu juan. Ta bapora guztiak, euazan baporak, holakotu zirian ta jentiak kalietara atara ta trastetan ta baeuan, baiña jentiak eta. Ta ni be jun nintzan Kafe Marinen aurrian euan gure bapora ta aitxitxak “Mari Tere!” esaten eustan: “Ene, jun etxera eta aitxari esan etorteko bidxar hil eingo zaittuez-ta”, ta “ez ta ez aitxitxa erun zeuekin ni”,“ez aitxa barik ez” eitten eusten. Aitxitxa ixan bazan ni jungo nintzan eurakin ta denborala zan, mandu. Tio eukaun, aitxen anaidxa bat eukaun Laredon ezkonduta ta esaten gaittuzen beti holako ezer badator juteko. Ba gure familidxa, ba aitxen partekuak, asko jun zirian hantxen baporian ta denporali, ta bete-bete eindda bapor txiki, bakixu oraingo /ongo/ moduko bapor handidxak be ez zirian-ta, ta haraxe jun zirin ebakuata ta gu geldittu giñin, geu be, gure aitxari etxera jun nintzanin nearrez: "Aitxa aitxitxak esan nau ze bidxar hil eingo gaittuzela danok eta ez nau nahi ixan baporin itxi sartzen zeuana, zeuek be etorteko ta danok juteko” Ta esan eban gure aitxak ze: “ez”. Beste anaidxiana jun zan nire aitxa, beren anaidxia: “Bueno tioana noi ontxen, tiok zer esaten daben”. Ta jun zan tio Pauloana, ta esan eban: “Hauxe ta hauxe etorri jat nearrez, jun nahi dabela berak hamendik” ta esan eutsan anaidxik: “Ez hermano!” esan eutsan, harek eh ume asko eukazan eh tiok, ta esan eutsan ze: “Ni ez nator iñora, ni neure umikin hamentxen geldittuko naz ein hermano zeuk be”. Hermanoka eoten zirin beti, hermano gora ta hermano. “Ein zeuk nahi dozuna /nahidxuna/ hermano, baiña ni ez noia iñora mobiduten, honekin ume guztidxokin. Jangoikuk nahi dabena ixan daixela ta gu berton geldittuten gara, o/ zuk zeuk nahi dozuna /nahixuna/ ein”.

Egilea(k): Aroa Anakabe (Lekeitioko institutua)