Egunero goizez eta arratsez otoitzak

Transkripzioa

- Ta, erran duzu elizako kantuak eta kantatzen zenituztelarik, kateximan ikasiak edo amatxiikin?
- Amatxiikilan ta gero kateximan ez zen biziki kantuz aritzen /artzen/ gure apez gaixoa… Apeza, gero gaztetu ginelarik, adin batian aritzen /artzen/ zaukun, ba, biziki xintxoa zen, ba, ontsa behar zitiin vokalismak eginak eta kantüa ongi behar ziin erakutsi. Bainan ez, amatxi, amatxik bazakiin. Eta amatxi, guziz otoitzak eta xintxo, arrats guziez behar giniin otoitza egin, e? Kondatu dautzu jada ene ahizpak? Ez dautzu erran hori? Denak belaunikatzen ginen gure arratsetako otoitzaan egiteko, eta ahantxu loaletüak, bainan in behar giniin, jakizazu, xuxen. Eta gero katiximan abiatu ginelarik, bistan da, behar gintiin goizeko eta arratseko otoitzak hek xintxo ikasi lehenik. Eta gero komunioneko adinera pastuta, gero neskato gazteen lerroan ginen, ordüan kantariak baziren. Ordüan kantarietan ginen, elizako kantarietan. Ordüan apezak erakusten zauzkun kantüak, hara…
- Eta egunero etxian, ze, arrosarioa egiten zinuten edo?
- Ez, ez, baziren goiz-arratseko otoitzak ziren, horiik baziren, eta gero, katiximan hasten zinelarik, horiik ikasten zintuen.
- Ta zer ziren, oroitzen zira?
- Ba, ba, ba, ba, dena baduzu oino´re ondoko katexima, ba…
- Ta oraiko otoitz berak ziren?
- Bai, ba, ba, ba. Orai, bistan da, ez da egiten gehio goiz arratseko otoitzak, bainan gogoan ditut nik, e? Eta erraiten dute beti, denak otoitzak eskuaraz gintiin, baziren guarda haur batzu, hek frantsesa bizik ez zakiten eta kateximan, halere dena eskuaraz egiten zen.
- A bai, dena eskuaraz?
- A, ba, ba, ba, ba. Eta gero, memento batez, baziren errientsaan haur batzu, eta guarda haur batzu hek ez zakitenak, heri zonbait minutaz iten zankoten beren gisako katexima apezak… bainan gu beti eskuaraz, ba.
- Ta delako amatxik erakutsitako kantu hoik…
- Gogoan ditugunez? Ez, ez, ez, gogoan ez ditut ez, gogoan, ez, ez, ez.
- Orai kantatzen ez direnak dire?
- Ez dut uste orai, xintxo-xintxo heldu zauzkitanez gogorat, bainan ez, ez, orai kantatzen direnik ez dakit. Baziren kantikak… liburuxka batzu, bainan ez niz orroit harrekilan ari izanik /aizanik/ kantuz biziki…
- Ta eskuaraz, kantuak?
- Ba, ba, denak eskuaraz kantüak gintin. Kantuak eskuaraz gintiin eta baginiin, eskolan ere, e… errients bat, frantximenta zen, banan eskuarazko kantüak erakusten zaunzkun. Eta bazen memento batez, “Kaiku” kantu bat zen, eta bada memento batez “arrantza bat sartu zitzautan, uspela nuen oinean”, eta gu haurrak “arrantza bat sartu zitzautan”. Guk "arrantza bat" ez ginankiin zer zen, guk "elorria" erraiten giniin, elorri-xixta! Bon, fini! Aski duzie bestaldiko jakitia! Eta bestaldiko behar giniin ikasi "arrantza" hori zer zen. Hara!

Egilea(k): Maite Mendiburu Elizalde